Hoàng Dung là nữ nhân vật được Kim Dung miêu tả từ khi còn là một tiểu cô nương 15 tuổi trong Anh hùng xạ điêu đến khi trở thành thiếu phụ trong Thần điêu hiệp lữ.

Hoàng Dung thừa hưởng sắc đẹp và trí thông minh của mẹ nhưng vì từ nhỏ sớm mồ côi nên tính cách nàng hình thành giống hệt cha - nhanh trí, lém lỉnh nhưng cũng rất tinh quái. Hoàng Dung cũng rất ngây thơ, đơn thuần đặc biệt là trong chuyện tình cảm với Quách Tĩnh. Đối với nàng, tình yêu đơn giản là cảm giác hạnh phúc và sự quyến luyến không nỡ rời xa đối với Quách Tĩnh. Quá ngây thơ trong vấn đề tình ái nam nữ nên vài lần nàng đã vô tình khiến Hồng Thất Công và Nhất Đăng đại sư lúng túng.

Tuy bướng bỉnh nhưng Hoàng Dung luôn hết lòng bảo vệ người mình yêu quý và cả người thân của họ. Trong Thần điêu hiệp lữ, dù không thích Dương Quá và lo sợ Dương Quá sẽ giống như Dương Khang nhưng nàng vẫn luôn mong muốn Dương Quá có thể trở thành người tốt, không rơi vào thảm cảnh vạn kiếp bất phục như Dương Khang (đó cũng là một trong những lý do khiến nàng chia rẽ Dương Quá và Tiểu Long Nữ).

Nội tâm Hoàng Dung rất sâu sắc, phần lớn do ảnh hưởng từ cái chết trẻ của mẹ, tình yêu của cha dành cho mẹ và bản thân đối với Quách Tĩnh nên nàng đã sớm nhận ra nỗi khổ của đời người, và theo nàng thì "những thứ càng có linh tính càng dễ dàng mất đi", nàng luôn lo sợ mình sẽ giống như mẹ (ý nói người xinh đẹp, tài năng thường không có kết thúc tốt). Kết cục của gia đình nàng về sau phần nào đã đúng....